Toruńskie rewitalizacje: fakty, projekty, zaniechania. Zabytki toruńskie młodszego pokolenia

Rewitalizacja - termin niegdyś kojarzony z medycyną („Przywrócenie ludziom starym sprawności fizycznej”) - dziś stale obecny w każdej debacie nad przyszłością starej, często zdegradowanej tkanki miejskiej. Rewitalizacja nie jest bynajmniej konserwowaniem czy remontowaniem niszczejących zabytkowych obiektów, ale – jak czytamy we wstępie książki – wyprowadzeniem z kryzysu (…) i/lub nadaniem obiektom/miejscom nowych funkcji. Kolejny tom z cyklu „Zabytki toruńskie młodszego pokolenia” jest przeglądem dotychczasowych osiągnięć na tym polu, interesujących planów wypełnienia luk w miejskiej zabudowie lub ożywienia jej niszczejących fragmentów, a także odnotowaniem porażek. Przykładem udanych rewitalizacji jest choćby Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy urządzony w dziewiętnastowiecznym młynie parowym Gustava Gersona, a także Muzeum Twierdzy Toruń w dawnych fortyfikacjach. Autorzy tomu prezentują również rewitalizacje aktualnie stopniowo realizowane - jak w przypadku kamienic przy ul. Mostowej 6 z udziałem miejscowej społeczności - a także planowane. Chodzi tu o wypełnienie oczywistej, a istniejącej  w Toruniu od dwóch wieków luki, jakim jest pusty plac po kościele św. Mikołaja i klasztorze, rozebranych przez władze pruskie w I połowie XIX wieku. W dwóch szkicach poświęconych kolejnym projektom wypełnienia tej wyrwy w toruńskiej Starówce, mamy okazję zapoznać się z rozmaitymi wariantami proponowanych realizacji: np. Domem Akcji Twórczej z ekspozycją muzealną czy interesującym projektem odtworzenia kształtu dawnej świątyni jako konstrukcji ażurowej, umożliwiającej oglądanie reliktów dawnego kościoła.

Warto jeszcze dodać, że poza rewitalizacją najrozmaitszych obiektów dawnej, wartościowej zabudowy miejskiej, owego „przywracania sprawności fizycznej”, jest jeszcze inna luka do wypełnienia – rewitalizacja pamięci historycznej. O działaniach, które pozwalają odtworzyć dawną przestrzeń kulturową miasta, nieuchwytne genius loci rozmaitych zakątków Torunia, opowiada ostatni rozdział tomu.

Tom ciekawie zilustrowany kolorowymi zdjęciami, w tym pochodzącymi z Toruńskich Spacerów Fotograficznych, zawiera noty o autorach, indeks osób i nazw geograficznych.

Redakcja naukowa: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski

Opracowanie redakcyjne: Katarzyna Kluczwajd, Michał Pszczółkowski

Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Oddział Toruński, 2022

ISBN 978-83-960224-8-6

Obj. s. [4], 197, [3], il. cz.-b., kol., format 17 x 24 cm